Vì Sao Nhật Bản Ít Thùng Rác Mà Vẫn Sạch Sẽ?

Nhật Bản từ lâu nổi tiếng là một trong những quốc gia sạch sẽ nhất thế giới. Tuy nhiên, điều khiến nhiều du khách bất ngờ khi đến đây là… rất khó tìm thấy thùng rác công cộng.

Dù vậy, đường phố Nhật vẫn sạch bóng đến ngạc nhiên. Vậy đâu là bí mật đằng sau hiện tượng tưởng như nghịch lý này?

Thiếu thùng rác – nỗi phiền toái phổ biến với du khách

Theo khảo sát của Cơ quan Xúc tiến Du lịch Nhật Bản (JNTO), 22% du khách nước ngoài cho rằng việc thiếu thùng rác là điều bất tiện nhất khi du lịch tại đây – thậm chí còn gây khó chịu hơn rào cản ngôn ngữ hay tình trạng đông đúc.

Rubin Verebes, một du khách đến từ Hong Kong, chia sẻ: “Tôi phải giữ rác suốt cả ngày đến khi về khách sạn, vì không thể tìm được chỗ vứt rác, ngay cả trong cửa hàng tiện lợi.”

Tuy nhiên, với một số người, điều này lại phản ánh nét văn hóa độc đáo, đầy kỷ luật của người Nhật.

(Hình ảnh: Sưu tầm)

Giữ vệ sinh là trách nhiệm cá nhân

Theo Giáo sư Chris McMorran – chuyên gia nghiên cứu Nhật Bản tại Đại học Quốc gia Singapore – nguyên nhân sâu xa đến từ văn hóa. Ở Nhật, giữ gìn vệ sinh công cộng là trách nhiệm cá nhân, không phải việc của chính quyền hay thành phố.

Người Nhật hiếm khi ăn uống khi đang di chuyển – một hành vi được xem là bất lịch sự ở nhiều nơi. Thay vào đó, họ mang thức ăn về nhà hoặc văn phòng rồi mới xử lý rác. Khi buộc phải ăn ngoài, họ luôn mang theo túi đựng rác cá nhân và mang về nhà để vứt đúng cách.

Vì thế, việc thiếu thùng rác công cộng không gây ảnh hưởng với người dân địa phương – họ đã quen với thói quen “tự xử lý” rác của mình.

An ninh và lịch sử: lý do ít người biết

Sau vụ tấn công bằng khí độc sarin tại ga tàu điện ngầm Tokyo năm 1995 khiến 14 người thiệt mạng, nhiều thùng rác trong hệ thống giao thông bị dỡ bỏ để đảm bảo an ninh. Những thùng còn lại được thay thế bằng túi nhựa trong suốt nhằm dễ kiểm tra. Tương tự, sau vụ đánh bom ở Madrid năm 2004, một số tuyến đường sắt Nhật cũng ngừng sử dụng thùng rác công cộng.

(Hình ảnh: Sưu tầm)

Ngoài ra, hệ thống phân loại rác tại Nhật cũng rất phức tạp – có nơi chia tới 20 loại khác nhau – khiến việc đặt thùng rác công cộng trở nên khó quản lý và dễ dẫn đến sai phạm nếu không được sử dụng đúng cách.

Một số địa phương đang điều chỉnh linh hoạt

Tại thành phố Nara – nơi nổi tiếng với đàn hươu hoang dã – việc bỏ thùng rác trong công viên từ năm 1985 giúp tránh hươu bới rác kiếm ăn. Tuy nhiên, sau khi 9 con hươu chết vì ăn túi nhựa năm 2019, chính quyền buộc phải lắp lại một số thùng rác chạy bằng năng lượng mặt trời kèm thông điệp “Save the deer” để nâng cao ý thức du khách.

Ở Tokyo, chính quyền khu Shibuya đã cấm uống rượu ngoài đường vào dịp lễ hội để giảm rác thải và tiếng ồn.

Thay đổi cách nghĩ thay vì phụ thuộc vào thùng rác

Trên mạng xã hội, nhiều video chia sẻ “mẹo săn thùng rác” tại Nhật, như tìm ở gần máy bán hàng tự động hoặc siêu thị lớn. Tuy nhiên, một số chuyên gia khuyên rằng thay vì đi tìm thùng rác, hãy chuẩn bị sẵn giải pháp mang tính cá nhân.

Ví dụ, furoshiki – chiếc khăn vải truyền thống của Nhật – có thể dùng để gói đồ hoặc đựng rác tạm thời, vừa tiện lợi, vừa thể hiện tinh thần tôn trọng môi trường.

Paul Christie, Giám đốc điều hành công ty du lịch Walk Japan, nhận định: “Việc thiếu thùng rác là biểu hiện của tinh thần cộng đồng mạnh mẽ. Người Nhật tự nguyện hợp tác để giữ gìn môi trường sống sạch sẽ và ngăn nắp.”

(Hình ảnh: Sưu tầm)

Sự sạch sẽ ở Nhật Bản không đến từ số lượng thùng rác, mà từ ý thức của từng cá nhân. Du khách nếu hiểu và thích nghi với văn hóa này, sẽ có trải nghiệm trọn vẹn và sâu sắc hơn về một đất nước nổi tiếng với sự ngăn nắp, trật tự và tinh thần cộng đồng cao.